تأثیر آتش سوزی بر برخی از ویژگی های شیمیایی خاک جنگل در شمال ایران (مطالعه موردی: جنگل خیرودکنار)

آتش سوزیها اثرات قابل توجهی بر خصوصیات بیوژئوشیمیایی خاکهای جنگلی دارند. آتش با تغییر در محتوی عناصر غذایی خاک قادر است حاصل خیزی خاکهای جنگلی را در طول زمان تحت تأثیر قرار دهد. این تحقیق اثر آتش سوزی سال 1377 در قسمتهایی از سری چلیر (جنگل آموزشی- پژوهشی خیرودکنار) را بر روی خواص شیمیایی خاک جنگل مورد ارزیابی قرار داده است، به طوری که اثر آتش سوزی پس از 7 سال بر روی مشخصه هایی مانند واکنش خاک، هدایت الکتریکی، درصد نیتروژن و کربن کل، نیتروژن و فسفر قابل جذب و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه پس از بررسی های لازم به 4 منطقه کنترل، آتش سوزی شدید، متوسط و کم تفکیک گردید، سپس در هر منطقه پس از حفر 5 پروفیل اقدام به برداشت نمونه های خاک از 3 عمق در هر پروفیل شد. نتایج نشان داد که عمق خاک دارای تأثیر معنی داری بر تمام مشخصه های اندازه گیری شده به جز نیتروژن قابل جذب است، در حالی که تأثیر شدت آتش سوزی و اثر متقابل شدت آتش سوزی و عمق خاک، تنها بر واکنش خاک، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی معنی دار بود. به طوری که افزایش شدت آتش سوزی سبب افزایش میزان واکنش خاک، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی و کاهش سایر مشخصه ها گردید. در ضمن با افزایش شدت آتش سوزی، اختلاف بین افق های خاک در رابطه با مشخصه های اندازه گیری شده نیز افزایش یافت. همچنین مطالعات نشان داد که در تمامی موارد به جز ظرفیت تبادل کاتیونی، افق a بیشتر از سایر افق ها تحت تأثیر آتش سوزی قرار گرفته است.